Nám là một trong những biểu hiện thường thấy ở phụ nữ, đặc biệt những khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Mọi người thường chỉ muốn các đốm nâu đó lập tức biến mất và áp dụng bất kể mọi phương pháp. Nếu may mắn thì cách chữa trị đó sẽ “vô thưởng vô phạt”, nhưng tệ hại hơn, bạn có thể bị hoại tử da nếu không may khi tin vào những lời nói bay bổng của những sản phẩm không rõ nguồn gốc. Thực ra, tác động của môi trường và sự mất cân bằng nội tiết là hai nguyên nhân chính hình thành nám. Tuy nhiên, bài viết này sẽ chỉ phân tích về nám do rối loạn nội tiết tố và những giải pháp hữu hiệu nhất.
Mục Lục
NÁM LÀ GÌ?
Nám (tiếng Anh là Melasma) là một trong những vấn đề phổ biến mà con người hay gặp phải. Chúng là những đốm nâu (hoặc xám, hoặc đen) xuất hiện trên mặt, đặc biệt ở khu vực má, sóng mũi, trán, cằm và môi trên. Tuy nhiên, nám vẫn có thể xuất hiện ở các khu vực khác của cơ thể, như cánh tay, cổ… những nơi thường phải tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, rối loạn nội tiết tố cũng là nguyên nhân khiến các đốm nâu của nám xuất hiện trên da.
NÁM DO RỐI LOẠN NỘI TIẾT TỐ – NGUYÊN NHÂN DO ĐÂU?
Mặc dù hiện nay, giới nghiên cứu vẫn chưa có thông báo chính thức về nguyên nhân hình thành nám. Song, các nhà khoa học tin rằng nội tiết tố đóng vai trò không ít trong việc tạo nên những đốm nâu trên da. Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, khi phụ nữ có sự thay đổi đột ngột hoặc nội tiết tố không ổn định thì nám sẽ xuất hiện (hoặc các đốm nâu vốn có sẽ trở nên đậm màu hơn). Có nhiều nguyên nhân khiến lượng hormone trong cơ thể trở nên mất ổn định, nổi trội nhất là: Phụ nữ trong giai đoạn mang thai, sử dụng thuốc tránh thai và rối loạn tuyến giáp.
a. Phụ nữ khi mang thai
Theo các khảo sát cho thấy, một nửa ca nám của phụ nữ trên thế giới xuất hiện trong giai đoạn mang thai. Cụ thể là, trong giai đoạn này lượng Estrogen trong cơ thể người mẹ tăng cao, vô tình kích thích các đốm nâu phát triển mạnh mẽ hơn và quá trình này được gọi là Chloasma hoặc “Mặt nạ thai kỳ” (The mask of pregnancy). Chính lượng Estrogen quá cao nên đã kích thích sắc tố da sẽ hoạt động mạnh và 10-15% trong số đó sẽ hình thành nên nám do rối loạn nội tiết tố.
b. Sử dụng thuốc ngừa thai
Khoảng 10-25% phụ nữ khi dùng thuốc tránh thai sẽ xuất hiện nám. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, da của người bị nám sẽ phản ứng tích cực hơn với hormone Estrogen so với những người bình thường. Và điều đó cũng tương tự đối với hormone Progesterone – một loại nội tiết phổ biến thường được dùng trong thuốc tránh thai.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu về sự liên quan giữa thuốc tránh thai và nám đã được thực hiện từ rất sớm (1967) khi các nhà khoa học tin đây là nguyên nhân chính gây ra nám do rối loạn nội tiết tố. Kết quả nghiên cứu cho thành, khoảng một phần tư số người tham gia thử nghiệm uống thuốc tránh thai và xuất hiện nám. Điều đó đã dẫn đến những nghi ngờ về việc các kích thích tố trong thuốc tránh thai là “thủ phạm” dẫn đến những vết nám xuất hiện trên da.
c. Rối loạn tuyến giáp
Mặc dù chưa có xác nhận chính thức từ giới chuyên gia, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ giữa việc rối loạn tuyến giáp sẽ ảnh hưởng đến mức độ nám trên da. Cụ thể là, những người có tuyến giáp hoạt động không ổn định sẽ có nguy cơ bị nám cao gấp bốn lần so với người bình thường. Cách lý giải cho việc này là do, khi tuyến giáp bị rối loạn, nội tiết tố trong cơ thể trở nên mất ổn định và gây ra nám.
Ngoài ra, khi phụ nữ bước vào thời kỳ kinh nguyệt, các đốm nâu như nám và tàn nhang cũng xuất hiện đậm và rõ nét hơn. Nguyên do bởi, lượng hormone trong cơ thể vào thời điểm đó trở nên mất cân bằng.
GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ NÁM DO NỘI TIẾT TỐ
Nếu bạn thuộc nhóm nám do nội tiết tố thì giải pháp tốt nhất cho vấn đề này là cân bằng lại lượng hormone trong cơ thể. Mặc dù nám là những đốm nâu xuất hiện trên bề mặt da, nhưng chúng phản ánh sự bất ổn xuất hiện bên trong cơ thể. Thế nên, mỹ phẩm bôi thoa hoặc thậm chí là các phương pháp công nghệ cao trong trường hợp chỉ là giải pháp tức thời, không mang đến hiệu quả lâu dài. Những phương pháp giúp bạn cân bằng lại nội tiết tố:
Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể
Muốn có làn da đẹp thì trước hết cơ thể bạn phải khỏe mạnh. Vì, làn da là “tấm gương” hoàn hảo phản chiếu tình trạng sức khỏe. Protein, chất xơ, Chất béo không bão hòa, vitamin… là nguyên liệu không những tốt cho cơ thể mà còn giúp cân bằng lượng hormone để phòng ngừa & chữa trị nám. Mặc dù ngày nay con người không còn phải chịu cảnh đói khát như trước, nhưng khẩu phần ăn của chúng ta vẫn chưa đủ để bổ sung được dưỡng chất cần thiết cho các hoạt động thường ngày của cơ thể. Bởi lẽ, mọi người thường ăn những thứ mình thích mà quên đi rằng, dinh dưỡng vẫn nằm trong những món ăn mà hiếm hoi bạn mới chạm tay vào.
Vì lẽ đó, các công ty chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp không ngừng cho ra mắt các viên uống giúp bạn bổ sung lượng dinh dưỡng thiếu hụt hàng ngày. Trong số các viên uống hiện có trên thị trường thì viên uống Firm and Tone Dietary Supplement Pack của Murad là sản phẩm nổi trội nhất. Nếu như các thương hiệu khác, bạn phải mua riêng lẻ nhiều sản phẩm khác nhau mới cung cấp đủ lượng vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Điều đó không những phiền phức, thiếu kinh tế mà còn gây ngộ độc dinh dưỡng (bổ sung quá nhiều chất dinh dưỡng khiến cơ thể bị ngộ độc) Tuy nhiên, viên uống của Murad có thể giải quyết được hết tất cả các vấn đề đó. Các chất dinh dưỡng cần thiết như chất béo không bão hòa, vitamin A, C, D, E, Biotin, Glucosamine… đều được chia rõ liều lượng cụ thể trong từng gói sản phẩm và được phân ra thành liều dùng buổi sáng – tối thích hợp. Theo Bác sĩ Mark Hyman, chất béo không bão hòa cùng vitamin B, D E sẽ giúp cân bằng lại lượng Estrogen trong cơ thể.
Tránh xa căng thẳng
Căng thẳng kéo dài có thể làm khiến cho nội tiết tố mất cân bằng (Mark Hyman). Mỗi ngày, bạn nên dành từ 10-15 phút tập thể dục, yoga, thiền, massage hay nghe những bản nhạc êm dịu… để cân bằng lại cảm xúc, giúp tinh thần thư thái. Hoặc, bạn cũng có thể dùng viên uống giảm căng thẳng Address Stress Dietary Supplement của Murad để ngăn ngừa stress, ngăn ngừa tình trạng mất cân bằng hormone và làm giảm các vết nám. Với chiết xuất gì Magie, GABA, chiết xuất từ lá cây húng quế ngọt (Holy Basil Leaf Extract), viên uống này sẽ giúp xoa dịu sự căng thẳng thần kinh, giúp tinh thần thư thái và dễ dàng rơi vào giấc ngủ. Ngoài ra, việc mất ngủ cũng là nguyên nhân gây ra nám do rối loạn nội tiết tố vì nồng độ hormone đã trượt khỏi ngưỡng cân bằng.
Tránh xa những thực phẩm có hại
Những thực phẩm có hại như: đồ chiên dầu, mỡ động vật (thuộc nhóm chất béo bão hòa), thức uống có cồn, thực phẩm chứa đường… là những thứ bạn nên kiêng. Những thực phẩm đó không những không tốt cho cơ thể mà còn khiến hormone mất cân bằng và gây nhiều vấn đề về da khác.
Nói tóm lại, nám do rối loạn nội tiết tố là tình trạng thường xảy ra ở phụ nữ. Chu kỳ kinh nguyệt, phụ nữ trong giai đoạn mang thai, uống thuốc ngừa thai, rối loạn tuyến giáp là những nguyên nhân khiến hormone mất cân bằng và hình thành nên nám. Vì đó là những phản ứng trong cơ thể nên phương pháp điều trị nám nội tiết hiệu quả nhất là bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, giữ cơ thể trong trạng thái thư giãn và tránh xa các thực phẩm có hại. Hãy chăm sóc tốt cơ thể và tinh thần, đó mới chính là phương pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa và chữa trị nám do rối loạn nội tiết tố.
Tham khảo: American Academy of Dermatology | Accociation, Balcones Dermatology & Aesthetics, Healline, Dr.Hyman